Chăm Sóc Vùng Kín Khi Mang Thai Và Sau Sinh – Những Điều Phụ Nữ Thường Bỏ Qua

1. NHỮNG THAY ĐỔI Ở ÂM VẬT – ÂM HỘ – ÂM ĐẠO KHI MANG THAI

1.1 Khí hư tiết ra nhiều hơn

Sự gia tăng đột ngột của hormone estrogen khiến âm đạo tiết nhiều khí hư hơn – một hiện tượng bình thường khi mang thai. Khí hư lúc này thường màu trắng đục, trong suốt hoặc hơi ngả vàng, không mùi hoặc chỉ hơi hăng. Đây là cách cơ thể điều chỉnh độ ẩm và cân bằng vi sinh nhằm bảo vệ thai nhi.

Tuy nhiên, nếu khí hư có màu xanh, vàng đậm, kèm theo ngứa, mùi hôi hoặc rát, đó có thể là dấu hiệu nhiễm nấm hoặc viêm âm đạo do vi khuẩn – rất nguy hiểm cho mẹ và thai nhi, làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non hoặc nhiễm trùng ối. Đặc biệt, vào cuối thai kỳ, khí hư có lẫn máu và nhầy là dấu hiệu mẹ sắp chuyển dạ.

1.2 Thay đổi kích thước âm hộ – âm đạo

Lượng máu tuần hoàn trong thai kỳ tăng đến 50%, khiến môi lớn, môi bé và âm đạo sưng, phồng hơn bình thường. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường. Một số chị em thấy môi lớn hơi rút lại, khiến môi bé lộ rõ hơn.

Đồng thời, các mô âm đạo căng hơn khiến phụ nữ dễ bị kích thích, tăng ham muốn. Điều này lý giải vì sao trong thai kỳ, một số người cảm thấy đời sống tình dục vẫn duy trì tốt hoặc thậm chí thăng hoa hơn.

1.3 Thay đổi màu sắc âm hộ – âm đạo

Do tăng lưu lượng máu, vùng kín có thể sẫm màu hơn – chuyển sang tím hoặc hơi xanh. Đây là dấu hiệu sớm của thai kỳ, hoàn toàn vô hại và sẽ dần trở lại như cũ sau sinh.

1.4 Giãn tĩnh mạch vùng kín

Giãn tĩnh mạch không chỉ xảy ra ở chân mà còn có thể xuất hiện tại vùng âm hộ. Tình trạng này khiến các tĩnh mạch ở cơ quan sinh dục ngoài phồng to, nổi rõ và dễ đau khi đứng lâu, quan hệ tình dục hoặc vận động mạnh.

1.5 Lông mu dày hơn

Nồng độ estrogen cao thúc đẩy lông mu phát triển nhanh và dày hơn. Tuy nhiên, trong thời gian mang thai, nên hạn chế waxing hay dùng kem tẩy lông để tránh kích ứng, nhiễm trùng.

1.6 Thay đổi mùi vùng kín

Độ pH trong âm đạo thay đổi khiến mùi vùng kín cũng có thể khác đi – đôi khi có mùi chua nhẹ do tính axit tăng. Nếu không kèm ngứa hay đau rát thì đây không phải vấn đề đáng lo.

1.7 Âm xúy (xì hơi âm đạo)

Mang thai làm tăng áp lực vùng chậu, bụng to gây thay đổi tư thế hoặc áp lực lên cơ sàn chậu – dẫn đến âm xúy. Dù nghe có vẻ “lạ tai”, hiện tượng này không liên quan đến bệnh lý, cũng không có mùi và không nguy hiểm.

1.8 Ra máu âm đạo khi mang thai

Khoảng 30% phụ nữ có thể ra máu nhẹ trong tam cá nguyệt đầu do lượng máu tử cung tăng lên. Tuy nhiên, nếu lượng máu nhiều hoặc kèm theo đau bụng, cần đi khám để loại trừ các nguy cơ như dọa sảy, sảy thai, nhau tiền đạo...

 

---

 

2. NHỮNG THAY ĐỔI CỦA ÂM ĐẠO SAU SINH

2.1 Âm đạo rộng, mềm và lỏng hơn

Sau sinh thường, âm đạo sẽ bị giãn nở, có thể kèm bầm tím, sưng nhẹ. Dù sẽ dần hồi phục sau vài tuần, âm đạo khó có thể trở lại hoàn toàn như trước. Vì vậy, phụ nữ sau sinh được khuyến khích tập Kegel để cải thiện sự săn chắc cơ sàn chậu, giúp kiểm soát tiểu tiện, tăng khoái cảm và hỗ trợ phục hồi toàn diện.

Bài tập Kegel cơ bản:

• Siết chặt vùng hậu môn và âm đạo như đang nhịn tiểu
   

• Giữ trong vài giây rồi thả lỏng, lặp lại 10 lần
   

• Tập đều đặn 4–6 lần/ngày trong tư thế đứng, ngồi hoặc nằm
   

Nếu thực hiện đều đặn, bài tập này giúp cải thiện tình trạng són tiểu sau sinh – một biểu hiện khá phổ biến nhưng sẽ hết sau khoảng 6 tuần đến 3 tháng tùy mức độ tổn thương vùng đáy chậu.

2.2 Khô âm đạo

Sau sinh, nhất là khi đang cho con bú, nồng độ estrogen sụt giảm dẫn đến khô âm đạo, giảm ham muốn tình dục. Đây là phản ứng bình thường của cơ thể. Khi kinh nguyệt quay trở lại, hormone ổn định dần, vùng kín sẽ được “bôi trơn tự nhiên” trở lại.

Trong thời gian này, nếu quan hệ tình dục bị đau rát do khô hạn, có thể sử dụng chất bôi trơn gốc nước để hỗ trợ. Tránh các sản phẩm bôi trơn gốc dầu (như kem dưỡng) vì có thể làm hỏng bao cao su.

 

 

Việc hiểu rõ những thay đổi của vùng kín trước và sau sinh không chỉ giúp phụ nữ yên tâm hơn, mà còn giúp lựa chọn phương pháp chăm sóc và vệ sinh phù hợp, kịp thời xử lý các dấu hiệu bất thường để bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài.